Tehnologije zapreminskog deformisanja

SADRŽAJ:

1. UVOD
"Tehnologija plastičnog deformisanja metala (TPD) zauzima istaknuto mesto u okviru svih tehnologija proizvodnog mašinstva. Ovom tehnologijom dobijaju se polufabrikati i gotovi delovi različitih oblika i dimenzija, od različitih metalnih materijala, različitih tačnosti i kvaliteta obrade. Zahvaljujući komparativnim prednostima, primena TPD je u permanentnom porastu, što se može ilustrovati nizom primera. Prema relevantnim podacima, više od 80% svih metalnih materijala u ranijoj ili kasnijoj fazi obrade biva obraÄ‘eno nekom od tehnologija plastičnog deformisanja: valjanjem, kovanjem, dubokim izvlačenjem i dr. Svaka treća mašina u pogonima proizvodnog mašinstva jeste mašina za plastično deformisanje.......";

1.1. Osnovne karakteristike i značaj tehnologije plastičnog deformisanja
1.2. Klasifikacija TPD
1.3. Primena informacionih tehnologija u TPD

2. TEORETSKE OSNOVE TEHNOLOGIJE PLASTIÄŒNOG DEFORMISANJA
"Plastična deformacija materijala odvija se pod dejstvom spoljašnjeg opterećenja koje izaziva odgovarajuće unutrašnje napone i promenu oblika polaznog materijala, odnosno trajne deformacije. Ukupna deformacija je rezultat deformacije svakog pojedinačnog kristalnog zrna materijala, čije deformacije u principu ne moraju biti identične. Deformacija po zapremini obratka obično nije homogena, tj. stepen deformacije u pojedinim tačkama može biti veoma različit, što zavisi od vrste tehnološke operacije, geometrijskih faktora alata i pripremka, kontaktnog trenja itd. Pri obradi deformisanjem ne smeju se prekoračiti vrednosti graničnih iznosa deformacije, jer se u protivnom razara materijal. TakoÄ‘e se ne smeju prekoračiti granične vrednosti kontaktnih napona jer se može razoriti alat. Radi toga, za svaku tehnološku metodu izvodi se proračun komponenti napona i deformacija, zatim proračun ukupnog opterećenja (deformacione sile) i deformacionog rada. Ovi parametri potrebni su za pravilno dimenzionisanje elemenata alata i izbor odgovarajućih mašina...."

2.1. Krive tečenja
2.1.1. Pojam i definicija
2.1.2. Metode određivanja krive tečenja
2.2 Deformabilnost materijala
2.2.1. Definicija, uticajni faktori
2.2.2. Parametri plastičnosti
2.2.3. Dijagram granične deformabilnosti pri zapreminskom deformisanju
2.3. Kontaktno trenje
2.3.1. Vrste trenja
2.3.2. Sredstva za podmazivanje
2.3.3. Koeficijent trenja, faktor trenja

3. SABIJANJE VALJKA
"Sabijanje valjka predstavlja elementarnu operaciju zapreminskog oblikovanja koja se vrlo često pojavljuje kao samostalna operacija ili operacija predoblikovanja pri izradi složenih delova. Sabijanje valjka (slika 3.1) izvodi se kao: a) slobodno sabijanje, b) sabijanje u kalupu..."

3.1. Slobodno sabijanje valjka ravnim pločama...
3.2. Sabijanje valjka u kalupu
3.3. Alati za sabijanje
3.4. Mašine za sabijanje
3.5. Ilustracija primene operacija sabijanja

4. ISTISKIVANJE
"Istiskivanje je proces pri kojem se materijal, pod dejstvom opterećenja, dovodi u plastično stanje i primorava da ističe kroz predviđene otvore u alatu..."

4.1. Definicija, podela i osnovne karakteristike
4.2. Materijali za hladno istiskivanje
4.3. Projektovanje tehnologije hladnog istiskivanja
4.4. Alati i mašine
4.5. Mašine za hladno istiskivanje
4.6. Polutoplo istiskivanje
4.7. Toplo istiskivanje profila, šipki i cevi
4.8. Ilustracija primene tehnologije istiskivanja

5. HLADNO UTISKIVANJE
"Hladno utiskivanje je proces zapreminskog deformisanja kod ko¬ga se žig sa malom brzinom utiskuje u pripremak na odredjenu dubinu. Žig je od specijalnog čelika i ima veliku tvrdoću a pripremak je od alat¬nog čelika i meko je žaren. Postupak hladnog utiskivanja izvodi se na specijalnim hidrauličnim presama. Ova tehnologija koristi se za izradu gravure u alatima za zapreminsko deformisanje i dr...."

5.1. Alati za hladno utiskivanje
5.2. Osnovne karakteristike presa za hladno utiskivanje

6. KOVANJE
"Kovanje je plastično deformisanje metala između dva međusobno pokretna dela alata, pri čemu se materijal izlaže pritisnim i zateznim naponima, i to impulsnim (udarnim) putem. Kovanje je jedna od najstarijih obrada metala a izvodi se na toplo...."

6.1. Definicija, vrste, opšte karakteristike
6.2. Konstrukcija otkovka
6.3. Tolerancije otkovaka
6.4. Alati za kovanje
6.5. Osnovne smernice pri projektovanju procesa kovanja
6.6. Mašine za kovanje
6.7. Ilustracija primene kovanja, specijalni postupci
6.8. Precizno kovanje

7. VALJANJE
"Izrada mašinskih delova valjanjem široko je rasprostranjena u proizvodnji različitih, najčešÄ‡e, ugradbeno gotovih delova. Ovom tehnologijom izraÄ‘uju se navoji (slika 7.1 i 7.2), zupčanici (slika 7.3), ožljebljena vratila, prstenovi i drugi složeni priizvodi. Ova tehnologija detaljnije prikazana u knjizi [5], a u u ovom poglavlju prikazani su postupci valjanja koji se koriste za dobijanje gotovih mašinskih delova. Posebno se razmatraju metode valjanja navoja koje su pretežno zastupljenje u proizvodnji vijčane robe, metode izrade nazubljenih i ožljebljenih elemenata valjanjem i metode valjanja prstenastih profila..."

7.1. Primena valjanja na izradu mašinskih delova
7.1.1. Valjanje navoja
7.1.2. Valjanje ozubljenih i nažljebljenih elemenata
7.1.3. Valjanje prstenastih elemenata
7.1.4. Hladno valjanje prstenova

8. NET SHAPE FORMING TEHNOLOGIJA
"Net shape forming (NSF) obuhvata grupu metoda obrade deformisanjem kojima se dobijaju delovi spremni za ugradnju, bez potrebe za naknadnom obradom funkcionalnih površina. NSF se primenjuje, pre svega, u domenu zapreminske obrade...."

9. MIKRODEFORMISANJE
"Mikrodeformisanje je proces plastičnog deformisanja metala pri kojem se dobija obradak čije su maksimalne dimenzije reda veličine ≤0,1mm ...."